Wat betekenen de Stage V-emissie-eisen voor de binnenvaart?
Auteur: Jeroen Berger • Publicatiedatum:
De Europese binnenvaartsector staat voor een belangrijke transitie. Met de invoering van Verordening (EU) 2016/1628, beter bekend als de NRMM-verordening (Non-Road Mobile Machinery), heeft de Europese Unie (EU) strenge emissie-eisen ingevoerd om de uitstoot van schadelijke emissies door binnenvaartmotoren drastisch te verlagen. Deze EU Stage V-normen vormen niet alleen een cruciale stap richting duurzame scheepvaart, maar hebben ook directe gevolgen voor reders en scheepseigenaren die hun vloot toekomstbestendig willen maken.
Hoewel de regelgeving sinds 2019 geldt voor nieuwe motoren, groeit de druk om ook bestaande schepen te verduurzamen. Nederland streeft ernaar dat de binnenvaartvloot tegen 2030 gemiddeld emissielabel B behaalt. Dit betekent dat reders en scheepseigenaren nu voor een keuze staan: investeren in Stage V-retrofit-oplossingen, overstappen op schonere brandstoffen of de voortstuwingstechniek van hun binnenvaartschepen volledig vernieuwen.
Ontdek wat de Stage V-emissie-eisen betekenen voor de binnenvaart, hoe u uw schip of vloot verduurzaamt met retrofit-oplossingen of Stage V-motoren, hoe een gunstig emissielabel uw marktpositie bij verladers en financiers versterkt, en wat de economische impact en financieringsmogelijkheden zijn.
Invoering van de EU Stage V-emissie-eisen
De EU Stage V-emissie-eisen zijn sinds 1 januari 2019 van toepassing op nieuwe binnenvaartmotoren onder de 300 kW en sinds 1 januari 2022 op motoren vanaf 300 kW. Deze normen zijn ontworpen om de uitstoot van koolmonoxide (CO), koolwaterstoffen (HC), stikstofoxiden (NOx) en fijnstof (PM en PN) drastisch te verminderen. Maar de impact reikt verder dan alleen milieuwinst. De regelgeving stimuleert technologische innovatie, verhoogt de operationele efficiëntie en beïnvloedt de marktpositie van reders en scheepseigenaren in een steeds competitievere binnenvaartmarkt.
Voor binnenvaartschepen betekent dit dat elke nieuw te installeren motor, zowel bij nieuwbouw als bij hermotorisering, moet voldoen aan de strenge Stage V-emissiegrenswaarden. Deze motoren worden ingedeeld op basis van hun toepassing: voortstuwingsmotoren (Inland Waterway Propulsion, IWP) vanaf 19 kW voor scheepsaandrijving, hulpmotoren (Inland Waterway Auxiliary, IWA) vanaf 19 kW voor boordenergie en niet specifiek voor de binnenvaart ontworpen motoren (Non-Road Engine, NRE) tot 560 kW, die als krachtig alternatief kunnen worden ingezet.
Stage V-motoren en retrofit-oplossingen
Motorfabrikanten hebben inmiddels gecertificeerde Stage V-motoren ontwikkeld, uitgerust met geavanceerde technologieën zoals Selective Catalytic Reduction (SCR) en roetfilters (Diesel Particulate Filters, DPF). Deze milieuvriendelijke systemen verminderen de uitstoot van stikstofoxiden en fijnstof aanzienlijk, terwijl ze tegelijkertijd de brandstofefficiëntie verbeteren. Dit leidt tot lagere operationele kosten en een duurzamere bedrijfsvoering.
Voor bestaande schepen zijn er retrofit-oplossingen beschikbaar. Door SCR-systemen en roetfilters te installeren, kunnen oudere CCR-II-, CCR-I- en Pre-CCR-motoren voldoen aan de huidige emissienormen. Deze aanpak maakt uw vloot Stage V-ready zonder dat volledige hermotorisering nodig is, waardoor u niet alleen aan de regelgeving voldoet, maar ook profiteert van efficiëntere prestaties.
Emissielabel binnenvaart: wat betekent het voor uw schepen?
In lijn met de Green Deal voor de binnenvaart heeft Nederland in 2021 een emissielabelsysteem geïntroduceerd dat de milieuprestaties van binnenvaartschepen beoordeelt. Dit systeem kent labels toe op basis van werkelijke emissiemetingen, waardoor reders inzicht krijgen in hoe milieuvriendelijk hun schepen zijn.
Een gunstig emissielabel verbetert niet alleen uw marktpositie bij aanbestedingen, maar maakt uw schepen ook aantrekkelijker voor financiers en verladers die duurzaamheid als selectiecriterium hanteren. Er wordt momenteel hard gewerkt aan een Europees geharmoniseerd emissielabel, dat naar verwachting in 2027 wordt ingevoerd. Dit label biedt scheepseigenaren uniforme, internationaal erkende informatie over de emissieprestaties van hun vloot, waardoor administratieve lasten dalen en transparantie toeneemt.
Voor schepen met bestaande motoren biedt dit kansen om de emissieprestaties te verbeteren. Door uitlaatgasnabehandelingstechnieken toe te passen, zoals een SCR-katalysator en een roetfilter, kunnen schadelijke emissies aanzienlijk worden gereduceerd, waardoor uw schip niet alleen milieuvriendelijker wordt, maar ook beter scoort binnen het emissielabelsysteem.
Economische impact en financieringsmogelijkheden
Hoewel de implementatie van Stage V-technologie initieel kosten met zich meebrengt, biedt het op lange termijn aanzienlijke economische voordelen. Stage V-motoren en retrofit-oplossingen verbeteren niet alleen de brandstofefficiëntie, maar verlagen ook de operationele kosten. Bovendien behouden binnenvaartschepen met een lage emissie beter hun marktwaarde en vergroten ze hun kans op gunning bij duurzame aanbestedingen.
In Nederland ondersteunt de overheid de verduurzaming van binnenvaartschepen via onder andere de Subsidieregeling Verduurzaming Binnenvaartschepen. Deze regeling biedt financiële tegemoetkomingen voor hermotorisering en retrofitprojecten, zoals de installatie van nieuwe gecertificeerde Stage V-motoren, SCR-katalysatoren en roetfilters. Daarnaast kunnen ondernemers gebruikmaken van de Milieu-investeringsaftrek (MIA) en Willekeurige afschrijving milieu-investeringen (Vamil), die fiscale voordelen bieden voor investeringen in duurzame technologie.
Door tijdig te investeren in emissiereductie kunt u niet alleen profiteren van deze subsidies, maar ook uw bedrijf voorbereiden op toekomstige milieueisen. Dit stelt u in staat om uw concurrentiepositie te versterken en tegelijkertijd bij te dragen aan een duurzamere binnenvaart.